ايران

? زن کرد، قرباني قتل هاي ناموسي در نيمه اول سال ??

در ايران ?? ميليون کرد (?? درصد جمعيت) زندگي مي کنند که محل سکونت آنها در غرب و شمال غربي کشور است.(عکس: AFP)

«او از قبل مي دانست که کشته خواهد شد. فرشته دو روز قبل به مرکز نگهداري بيماران رواني، جايي که مادرش نگهداري مي شود، رفته بود و از آنها خواسته بود اجازه دهند تا آنجا بماند، اما آنها به هيچ انسان سالمي پناه نمي دهند. فرشته نجاتي، بازگشته بود و ساکي از لباس هايش را به همسايه شان سپرده و گفته بود: دير يا زود من را مي کشد. اين ها را يادگاري نگه دار. روز بعد، جسد او را در حالي که پدرش به اتهام رابطه نامشروع سرش را از تن جدا کرده بود پيدا کردند. بعد از سال ها زندگي با مردي که ?? سال از خودش بزرگتر بود و بعد از اتهامي که پدرش به او وارد کرد، پزشکي قانوني اعلام کرد: فرشته نجاتي باکره بوده است.»

فعالان حقوق زنان مي گويند که در سال جاري آمار گزارش قتل هاي ناموسي در ايران افزايش داشته است.

در حالي که روز گذشته «کميته عليه خشونت هاي ناموسي» آمار قتل هاي ناموسي در پنج ماه اول سال جاري را شش مورد ذکر کرده بود، پروين ذبيحي، فعال مسائل زنان در کردستان ايران به راديو فردا گفت: «آماري که از طريق کميته اعلام شده ممکن است از واقعيت کمتر باشد زيرا تنها از ديروز( يکشنبه) تا به حال خبر سه قتل ديگر به دست ما رسيده که با تکميل شدن جزييات آن ها را هم اعلام خواهيم کرد.»

به گفته خانم ذبيحي، در يک مورد زني توسط همسرش از کاميون در حال حرکت به بيرون پرتاب شده و دو مورد هم خودسوزي زنان اتفاق افتاده است. با همه اين ها خانم ذبيحي مي گويد:« مشخص است که آمار خيلي بالاتر از اين است.»

از آخرين موارد قتل هاي ناموسي منتشر شده مي توان به دو مورد در سنندج، سه مورد در مريوان و يک مورد در پيرانشهر اشاره کرد. در اين ميان قتل «فرشته نجاتي» از بحث برانگيز ترين موارد بود.

فرشته نجاتي دختري ?? ساله بود که پس از دو سال زندگي با مردي که ?? سال از او بزرگتر بود، به خانه پدرش بازگشته بود. اما پدرش به اتهام رابطه نامشروعي که هيچ گاه اثبات نشد، او را سر بريد.

فعالان حقوق زنان در کردستان، مراسم تشييع جنازه فرشته را اتفاقي نادر در کردستان مي دانند. زيرا در روز تشيع جنازه وي تعداد زيادي از زنان، برخلاف رسوم رايج منطقه، در مراسم حضور يافتند. اين حضور غير منتظره با حمايت مردان کرد روبرو شد و به سر دادن شعارهايي عليه قوانين تبعيض آميز ختم شد.

خانم ذبيحي دليل افزايش آمار را افزايش تعداد قتل هاي ناموسي نمي داند. وي معتقد است:« هرچند قتل ناموسي در غرب، جنوب و جنوب شرقي کشور خيلي زياد است. اما دو مسئله در اين ميان صادق است. اول اين که اطلاع رساني زياد شده است و دوم اين که حساسيت مردم به اين موارد بيشتر از قبل است.»

به اعتقاد خانم ذبيحي، قتل هاي ناموسي در همه جاي ايران اتفاق مي افتد اما آنجا که سنت، عشيره، ايل و آداب و رسوم غلط، به قتل هاي ناموسي مشروعيت آسماني مي بخشد، آمار بالاتر است.

اين فعال حقوق زنان در مورد برخورد قانون با قتل هاي ناموسي گفت: «متاسفانه با تجربه اي که وجود دارد آن کساني که مي کشند و مجري اين فرهنگ هستند، مي دانند که قانون با آنها هيچ کاري ندارد و حتي به نوعي مورد حمايت نيز قرار مي گيرند، در نتيجه اين فرهنگ تداوم پيدا کرده و باقي مي ماند. آنها مي دانند که با حکمي سبک روبرو بوده و با کوچکترين شانس، تبرئه مي شوند. در اين ميان هيچ حمايتي از کساني که مورد آزار قرار گرفته اند صورت نمي گيرد و حتي کساني که در اين زمينه دست به اعتراض مي زنند، دستگير شده و مورد بازجويي قرار مي گيرند.»

براساس ماده ??? قانون مجازات اسلامي، «در صورتي که پدر يا جد پدري که فرزند خود را بکشد قصاص نمي شود و به پرداخت ديه قتل به ورثه و تعزير محکوم خواهد شد.»

در ماده ??? قانون مجازات اسلامي نيز آمده است: «هرگاه مردي همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبي مشاهده کند و علم به تمکين زن داشته باشد، مي تواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در صورتي که زن مکره (ناراضي) باشد، فقط مرد را مي تواند به قتل برساند. حکم ضرب و جرح نيز مانند قتل است.»

به گفته کارشناسان حقوقي، اين دو ماده، به نوعي مجوز قتل هاي ناموسي را صادر کرده و با استناد به اين دو ماده است که مرتکبان قتل هاي ناموسي با کمترين مجازات روبرو شده و از چنگال عدالت مي گريزند.

خانم ذبيحي با اشاره به نمونه اي از اين موارد اضافه مي کند: «من مردي را مي شناسم که زنش را بيهوش کرده و آتش زده و بعد روي دهنش بالش گذاشته است تا خفه شود و حرف نزند. البته آن زن جان داد ولي قبل از آن با بهيار بخش صحبت کرده و همه چيز را تعريف کرده است. با همه اين ها آن مرد با پرداخت چهار ميليون تومان ديه آزاد شد.»

خانم ذبيحي تاکيد مي کند: «فرهنگ غالب، باورها و سنت هاي غلط و بي قانوني و عدم حمايت از زناني که مورد خشونت قرار مي گيرند باعث رواج اين ماجرا مي شود.»

به گفته اين فعال حقوق بشر، از سال ???? تا سال ????، بيش از پنج هزار قتل ناموسي، خودسوزي، سوزاندن و مثله کردن براي هتک حرمت در کردستان عراق ثبت شده است. در حالي که ميان کردستان ايران و کردستان عراق مرزي وجود ندارد، مردي که اين سوي مرز اقدام به خشونت مي کند به راحتي به آن سوي مرز مي رود و بعد از اين که آب ها از آسياب افتاد، باز مي گردد.

نقض حقوق کردها در ايران

سازمان عفو بين الملل، ماه گذشته با انتشار بيانيه اي اعلام کرد: «جمهوري اسلامي به تبعيض و نقض حقوق کردهاي ايران، بويژه زنان کرد، ادامه مي دهد.»

اين سازمان در گزارشي با ابراز نگراني از سرکوبي فعالان مدافع حقوق کردهاي ايران افزوده است:« به رغم آن که در قانون اساسي جمهوري اسلامي برابري همه ايرانيان در پيشگاه قانون در نظر گرفته شده، اما دولت ايران براي پيشگيري و رفع تبعيض عليه کردها، به ويژه پايان دادن به چرخه خشونت عليه زنان کرد، گام هاي لازم را برنداشته است.»

در بيانيه سازمان عفو بين الملل آمده است که زنان کرد، نه تنها به دليل زن بودن و زندگي در جامعه اي پدر سالار، که به عنوان بخشي از اقليت کرد ايران، با تبعيض و چالش هاي مضاعف براي احقاق حقوق خود روبرو هستند.

اين گزارش، به عنوان نمونه، به ازدواج هاي اجباري و در سنين پايين، قتل هاي ناموسي و خودسوزي و خودکشي زنان اشاره مي کند.

اين سازمان در پايان از مقام هاي ايران خواسته است که به تبعيض ها عليه کردها پايان دهد.

در ايران ?? ميليون کرد (?? درصد جمعيت) زندگي مي کنند که محل سکونت آنها در غرب و شمال غربي کشور است.